سکته قلبی یا انفارکتوس میوکارد یکی از جدی‌ترین شرایط اورژانسی پزشکی است که زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به بخشی از عضله قلب به شدت کاهش یافته یا به طور کامل قطع شود. این مشکل معمولاً به دلیل انسداد عروق کرونر توسط لخته خون یا رسوبات چربی ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان فوری، می‌تواند به مرگ بخشی از عضله قلب و عوارض جبران‌ناپذیر منجر شود. آگاهی از علائم سکته قلبی و دانستن اقدامات اورژانسی می‌تواند جان بیمار را نجات دهد.
نشانه های سکته قلبی
یکی از بارزترین نشانه‌ها، درد یا فشار در قفسه سینه است. بیشتر بیماران این احساس را به شکل فشار سنگین، سوزش یا فشرده شدن قفسه سینه توصیف می‌کنند. درد ممکن است چند دقیقه ادامه داشته باشد یا فروکش کند و دوباره بازگردد.
این درد تنها به سینه محدود نمی‌شود و می‌تواند به شانه‌ها (خصوصاً سمت چپ)، بازوها، گردن، فک پایین و قسمت بالای پشت نیز انتشار پیدا کند. گاهی بیماران آن را با درد عضلانی یا مشکلات گوارشی اشتباه می‌گیرند.
تنگی نفس علامت مهم دیگری است که می‌تواند همراه با درد سینه یا به‌تنهایی ظاهر شود. بیمار احساس می‌کند نمی‌تواند به اندازه کافی نفس بکشد و حتی در حالت استراحت هم دچار کمبود هوا می‌شود.
در بسیاری از موارد، بیماران دچار تعریق سرد و ناگهانی می‌شوند. این واکنش بدن به کاهش خون‌رسانی است و اغلب با رنگ‌پریدگی و ضعف شدید همراه است.
حالت تهوع، استفراغ و سوءهاضمه نیز به‌خصوص در زنان مشاهده می‌شود و ممکن است با مشکلات معده اشتباه گرفته شود. همچنین کاهش خون‌رسانی به مغز می‌تواند باعث سرگیجه، سبکی سر یا حتی بیهوشی شود.
در زنان، سالمندان و بیماران دیابتی، علائم گاهی مبهم‌تر و غیرمعمول‌تر است. آن‌ها ممکن است فقط خستگی غیرعادی، درد پشت یا گردن، یا سوزش معده را تجربه کنند که همین موضوع تشخیص را دشوارتر می‌سازد.
بیشتر بخوانید : عمل بای‌پس قلب چیست؟
سکته قلبی در چه سنی و در بین زنان شایع تر است یا مردان ؟
سکته قلبی در همه سنین ممکن است رخ دهد، اما آمار نشان می‌دهد که میانسالی و سالمندی بیشترین زمان بروز این بیماری است.
در مردان، احتمال سکته قلبی معمولاً از ۴۵ سالگی به بعد افزایش می‌یابد. سبک زندگی پرریسک‌تر، مصرف دخانیات و فشارهای شغلی باعث می‌شود مردان زودتر از زنان در معرض حمله قلبی قرار بگیرند.
در زنان، به دلیل وجود هورمون استروژن، قلب تا حدودی در برابر بیماری‌ها محافظت می‌شود. به همین علت، سکته قلبی در خانم‌ها معمولاً ۱۰ سال دیرتر از مردان و اغلب بعد از یائسگی (حدود ۵۵ سالگی) شایع‌تر می‌شود.
با این حال، زنان اغلب علائم غیرمعمول‌تری دارند و به همین دلیل دیرتر تشخیص داده می‌شوند. به همین علت، توجه به نشانه‌های کوچک مانند خستگی غیرعادی یا درد مبهم در پشت برای زنان اهمیت ویژه‌ای دارد.
اقدامات فوری پس از بروز علائم سکته قلبی
در صورت مشاهده علائم مشکوک، تماس فوری با اورژانس (۱۱۵) حیاتی است. هر دقیقه تأخیر می‌تواند آسیب جدی به قلب وارد کند.تا زمان رسیدن نیروهای امدادی، بیمار باید استراحت کرده و از هرگونه فعالیت پرهیز کند. در صورتی که به آسپرین حساسیت ندارد، می‌تواند یک قرص آسپرین جویدنی مصرف کند تا احتمال بزرگ‌تر شدن لخته خون کاهش یابد.
اگر فرد دچار ایست قلبی یا قطع تنفس شد، اطرافیان باید در صورت آشنایی با روش‌های احیای قلبی ریوی (CPR) بلافاصله اقدامات لازم را آغاز کنند.
بیشتر بخوانید : چگونه سریع و ماندگار لاغر شویم؟
راهکارهای پیشگیری از سکته قلبی
بیشتر سکته‌های قلبی با تغییر سبک زندگی قابل پیشگیری هستند. یکی از مهم‌ترین اقدامات، رژیم غذایی سالم است. مصرف میوه و سبزیجات تازه، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب نقش مهمی در سلامت قلب دارد. در مقابل، مصرف غذاهای سرخ‌کردنی، پرچرب و شور باید محدود شود.
فعالیت بدنی منظم مانند پیاده‌روی روزانه به مدت ۳۰ دقیقه می‌تواند فشار خون و کلسترول را کنترل کرده و سلامت قلب را بهبود بخشد.
یکی از قوی‌ترین عوامل خطر، سیگار کشیدن است. ترک سیگار خطر سکته قلبی را به میزان چشمگیری کاهش می‌دهد.
همچنین، کنترل استرس و بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشار خون بالا، دیابت و کلسترول اهمیت ویژه‌ای دارد. معاینه‌های پزشکی منظم و پایبندی به درمان، احتمال بروز حمله قلبی را کاهش می‌دهند.
سکته قلبی یک وضعیت اورژانسی جدی است که می‌تواند جان فرد را در چند دقیقه به خطر بیندازد. شناخت علائم اولیه مانند درد یا فشار قفسه سینه، تنگی نفس، تعریق سرد، تهوع و ضعف شدید می‌تواند باعث اقدام سریع و نجات جان بیمار شود. همچنین با رعایت سبک زندگی سالم شامل تغذیه مناسب، فعالیت بدنی منظم، کنترل استرس و ترک دخانیات می‌توان تا حد زیادی از بروز این بیماری پیشگیری کرد.
نکته بسیار مهم اینکه در صورت مشاهده هر یک از علائم مشکوک، مراجعه فوری به اورژانس و سپس پیگیری درمان توسط بهترین جراح قلب و متخصص قلب و عروق می‌تواند از عوارض جبران‌ناپذیر جلوگیری کند و شانس بهبودی کامل بیمار را افزایش دهد.
دیدگاهتان را بنویسید